Μια πολύ διαφορετική πραγματικότητα..

Τον τελευταίο καιρό, παρακολουθώ στην τηλεόραση διαφημίσεις του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών επ ευκαιρία της ανάληψης της Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης απο την Κύπρο. Με το γενικό σύνθημα "Είναι δικαίωμα μας, σαν Ευρωπαίοι Πολίτες" το ΓΤΠ προβάλλει τα θετικά που μας πρόσφερε η ΕΕ τα τελευταία οκτώ χρόνια. Σε ένα απο αυτά, ο Αντρέας περπατά στα πεζοδρόμια της Λευκωσίας και απολαμβάνει το περπάτημα όπως ακριβώς τον καιρό που ήταν φοιτητής στην Ευρώπη. Ο Χάρης, ένας ανάπηρος φίλος του με τον οποίο γνωρίστηκαν κατα τις σπουδές τους, κυκλοφορεί δίπλα του με το αναπηρικό του καροτσάκι, με την ίδια άνεση όπως έκαναν μαζί και στην Ευρώπη. Πάνε μαζί στην τράπεζα, στην καφετέρια, στο λεωφορείο, όπως ακριβώς και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι πολίτες! Είναι όμως, αυτή η "πραγματικότητα" τους, αληθινή;

Χτες το πρωί, το Κίνημα Οικολόγων Περιβαλλοντιστών, η υπουργός Εσωτερικών, δήμαρχοι της μείζωνος Λευκωσίας, βουλευτές και ευαισθητοποιημένοι πολίτες δοκίμασαν να διακινηθούν πάνω σε τροχοκαθίσματα με τη συνοδεία της Οργάνωσης Παραπληγικών Κύπρου σε μια εκδήλωση που γινόταν παράλληλα και στις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ. Η πραγματικότητα που διαπίστωσαν ήταν πολύ διαφορετική. Μια πόλη χωρίς επαρκή πεζοδρόμια, χωρίς ράμπες για τα εμποδιζόμενα άτομα που θα ήθελαν να κυκλοφορήσουν ελεύθερα, με διαφημιστικές πινακίδες κατα μήκος του όποιου πεζοδρομίου έβρισκαν, με κατάληψη των πεζοδρομίων για ανακαίνιση των παρακείμενων κτιρίων..

Μια πόλη, που για δεκαετίες χτιζόταν για αρτιμελείς, αγνωώντας επιδεικτικά το ότι τα εμποδιζόμενα άτομα (τυφλοί, ανάπηροι, ηλικιωμένοι, εγκυμονούσες, γονείς με μικρά παιδιά) ξεπερνούν το 50% του συνολικού πληθυσμού. 

Αναλογιζόμενος ξανά το διαφημιστικό με τον Αντρέα και το Χάρη συνειδητοποίησα πόσο εύκολο είναι να αγνοείς επιδεικτικά την πραγματικότητα και το μέσο πολίτη, ως αρτιμελής και βολεμένος σε λιμουζίνες και γραφεία με κλιματισμό. Η κρατική μας μηχανή επι δεκαετίες σχεδιάζει δρόμους για αυτοκίνητα αλλά όχι πεζοδρόμια για τους πεζούς. Είναι πολιτισμός να έχεις δύο, τρείς και τέσσερεις λωρίδες αυτοκινητόδρομου αλλά προφανώς δεν είναι πολιτισμός, μια συστοιχία δέντρων σε ένα άνετο πεζοδρόμιο ή ένας ποδηλατόδρομος. Είναι πολιτισμός ένας φαρδύς δρόμος αλλά προφανώς δεν εξασφαλίζει ασφάλεια στον πεζό που ζητά τα αυτονόητα. Την ώρα όμως που πρέπει να υποδεχτείς τους Ευρωπαίους μας εταίρους, εσύ η κρατική μηχανή, τρέχεις (για το θεαθήναι..) να μπαλώσεις τα πεζοδρόμια και να φτιάξεις διαβάσεις πεζών τόσο πρόχειρα που σε κάνουν ουσιαστικά πιο άθλια απο όσο πραγματικά είσαι..

Με το χτεσινό μας περίπατο και την ακροβασία μεταξύ προπαγάνδας και πραγματικότητας υπήρξε ένα αρκετά θετικό αποτέλεσμα. Τα κανάλια και οι εφημερίδες ήταν εκεί, αδιάψευστοι μάρτυρες της πραγματικής κατάστασης! Επομένως, όλοι οι επώνυμοι συμμετέχοντες, που στην πλειοψηφία τους εξελέγησαν πέρσι στις βουλευτικές και δημοτικές εκλογές έχουν πλέον την υποχρέωση να μετατρέψουν την άθλια τηλεοπτική προπαγάνδα σε πραγματικότητα και να επιβάλουν (επιτέλους) τσουχτερά πρόστιμα στους εκάστοτε παρανομούντες. Στο κάτω κάτω η άνετη και ασφαλής διακήνηση όλων μας είναι δικαίωμα μας, σαν Ευρωπαίων πολιτών!

Κρίση ήθους κατα πρώτον και όχι ιδιαίτερα οικονομική..

Υπάρχει ένα ρητό που λέει ότι τα λάθη σου σταματάς να τα επαναλαμβάνεις όταν συνειδητοποιήσεις ότι είναι λάθη. Επιπρόσθετα, λέγεται πως όσο συνεχίζεις να θεωρείς τα λάθη σου ως ορθά, παραμένεις στο ίδιο σημείο με μόνη σταθερή κατεύθυνση τον γκρεμμό.  Το σημερινό μας χάλι επιβεβαιώνει τον κανόνα. Πάμε χάλια αλλά την ίδια ώρα επιμένουμε να αρνούμαστε την πραγματικότητα.

Η κυπριακή κοινωνία είχε μέχρι το 1996 ένα ανεπίσημο χρηματιστήριο που βασιζόταν κυρίως σε τρείς τράπεζες. Αυτές οι τράπεζες λίγο-πολύ έβγαζαν μια σταθερά αυξανόμενη απόδοση που ευνοούσε τόσο τους μετόχους τους, μεγάλους και μικρούς, όσο και την τοπική κοινωνία. Τα μερίσματα που επιστρέφονταν στους μετόχους και οι δωρεές που γίνονταν στην τοπική κοινωνία δημιουργούσαν μια σταδιακή κατάσταση αειφορίας. Η ευμάρεια αυτή διαρκούσε όσο η κατάσταση παρέμενε ως είχε.. Έπειτα, το χρηματιστήριο ωρίμασε και έγινε επίσημο με αποτέλεσμα να προστεθούν στο δείκτη πλείστες άλλες εταιρίες που δυστυχώς, όπως φαίνεται εκ των υστέρων, δεν πέτυχαν ούτε ανάπτυξη ούτε αειφορία. Κατάφεραν όμως να εξαφανίσουν το χρήμα απο την αγορά.

Ύστερα, ακολούθησαν ακόμα πιο φρενήρεις μέρες. Οι τρείς τράπεζες ήθελαν να έχουν παγκόσμια παρουσία με εφαλτήριο την Ελλάδα. Αισθανόμασταν περήφανοι για το ότι οι τράπεζες μας απέκτησαν παρουσία στην Ελλάδα αλλά κανένας μας δεν ρωτούσε το πώς ήταν δυνατό να εμφανίζουν τις δυσανάλογα υπέρογκες αποδόσεις που παρουσίαζαν. Κανένας μας δεν συνεισδητοποιούσε ότι οι υπέρογκες αποδόσεις ήταν απόρροια ενός διεφθαρμένου συστήματος που ευνοούσε την τοκογλυφία. Ακόμα χειρότερα, τα  μερίσματα μειώθηκαν και άρχισαν να μετατρέπονται σε επανεπενδυόμενα! Το χρήμα στέρευε αλλά όλοι σφύριζαν αδιάφορα.. Η ατιμωρησία ήταν ένα σύγχρονο έθιμο που ακολούθησε ένα προηγούμενο που λεγόταν συγκάλυψη.

Στις μέρες της πλήρους παγκοσμιοποίησης, ένας Γερμανός παραγωγός του όποιου προϊόντος δούλευε με δανειστικό κεφάλαιο 5-7%, ένας Κύπριος με 8-10% και ένας Ελλαδίτης με 15-20%. Άν υπολογίσουμε ότι οι τρείς τους παρήγαγαν δυνητικά το ίδιο προϊόν μπορούμε να καταλάβουμε ποιός είχε την πιο υγιή επιχείρηση και ποιός ήταν έτοιμος για χρεοκοπία. Αυτά όμως ήταν ψιλά γράμματα για τις τράπεζες και ακαταλαβίστικα για τον απλό πολίτη που ζούσε για λίγο σε μια εικονική ευμάρεια..Ύστερα ήρθε ο λογαριασμός. Με ρυθμούς ντόμινο, η μια Ελληνική επιχείρηση έκλεινε μετά την άλλη. Το κόστος ήταν δυσβάσταχτο καθώς υπήρχαν οι υγιείς ανταγωνιστές σε πιο ευνομούμενες κοινωνίες όπου η τοκογλυφία ελέγχεται αυστηρά. Οι τράπεζες σείστηκαν συνθέμενλα αλλά είχαν έτοιμη τη λύση. Το λογαριασμό θα τον πλήρωνε ο ηλίθος λαός. Σε ένα διεφθαρμένο σύστημα όπου όλοι ήξεραν αλλά όλοι σιωπούσαν, ήταν το μόνο λογικό αποτέλεσμα. 

Είχαν όμως ξεχάσει μια πολύ μικρή λεπτομέρεια. Ο ηλίθιος λαός δεν είχε πλέον χρήματα. Του τα είχαν πάρει τα τελευταία 12 χρόνια με τη φούσκα του χρηματιστηρίου και αργότερα με τη φούσκα των ακινήτων. Ο ηλίθιος λαός δημιούργησε ένα στρεβλό πελατειακό σύστημα και το συντηρούσε γιατί πίστευε ότι βολευόταν. Την ώρα του λογαριασμού αποφάσισαν, όπως συνηθίζεται σε τέτοιες περιπτώσεις, να ρίξουν τα φταίξιμο στις συγκυρίες αλλα όχι στη δική τους συμμετοχή αφού όλοι μαζί είχαν χτίσει τη στρέβλωση. Αυτός ο λαός συνέχισε να ρίχνει τις ευθύνες αλλού γιατί οι δικοί του ηγέτες είχαν πάντα δίκαιο. Σε μια κοντινή μας χώρα, για να απεμπολήσουν τις ευθύνες τους και να νείψουν τα χέρια τους, ψήφιζαν πλέον ηγέτες που ήξεραν να δίνουν ξύλο. Ήταν μια σχετικά νέα μορφή δημοκρατίας. Η δημοκρατία του ξυλοφορτώματος έναντι στη δημοκρατία της τηλεοπτικής χειραγώγισης που επικράτησε την τελευταία εικοσαετία.

ΣΗΜ. Για την ιστορία, στην αρχαιότητα όποιος απείχε απο τα κοινά ονομαζόταν "ιδιώτης". Στις μέρες μας ο ιδιώτης έγινε σύγχρονο συνώνυμο του idiot. Άν την επόμενη φορά που θα στέκεστε μπροστά στον καθρέφτη δείτε απέναντι σας άλλον ένα ιδιώτη, τότε είναι καιρός να συνειδητοποιήσετε ότι κι εσείς τα τελευταία χρόνια λειτουργείτε λανθασμένα.. Εναλλακτικά, μόλις σας έρθει η επόμενη ειδοποίηση για τις αυξήσεις του μετοχικού κεφαλαίου των τραπεζών που ξεκίνησαν, τρέξτε να συνεισφέρετε. Η δημοκρατία και το ήθος, σαν όροι, έχουν μια σχετικότητα. Προσαρμόζονται στα δεδομένα μας, όπως μας βολεύει καλύτερα..