Υπάρχει ένα ρητό που λέει ότι τα λάθη σου σταματάς να τα επαναλαμβάνεις όταν συνειδητοποιήσεις ότι είναι λάθη. Επιπρόσθετα, λέγεται πως όσο συνεχίζεις να θεωρείς τα λάθη σου ως ορθά, παραμένεις στο ίδιο σημείο με μόνη σταθερή κατεύθυνση τον γκρεμμό. Το σημερινό μας χάλι επιβεβαιώνει τον κανόνα. Πάμε χάλια αλλά την ίδια ώρα επιμένουμε να αρνούμαστε την πραγματικότητα.
Η κυπριακή κοινωνία είχε μέχρι το 1996 ένα ανεπίσημο χρηματιστήριο που βασιζόταν κυρίως σε τρείς τράπεζες. Αυτές οι τράπεζες λίγο-πολύ έβγαζαν μια σταθερά αυξανόμενη απόδοση που ευνοούσε τόσο τους μετόχους τους, μεγάλους και μικρούς, όσο και την τοπική κοινωνία. Τα μερίσματα που επιστρέφονταν στους μετόχους και οι δωρεές που γίνονταν στην τοπική κοινωνία δημιουργούσαν μια σταδιακή κατάσταση αειφορίας. Η ευμάρεια αυτή διαρκούσε όσο η κατάσταση παρέμενε ως είχε.. Έπειτα, το χρηματιστήριο ωρίμασε και έγινε επίσημο με αποτέλεσμα να προστεθούν στο δείκτη πλείστες άλλες εταιρίες που δυστυχώς, όπως φαίνεται εκ των υστέρων, δεν πέτυχαν ούτε ανάπτυξη ούτε αειφορία. Κατάφεραν όμως να εξαφανίσουν το χρήμα απο την αγορά.
Ύστερα, ακολούθησαν ακόμα πιο φρενήρεις μέρες. Οι τρείς τράπεζες ήθελαν να έχουν παγκόσμια παρουσία με εφαλτήριο την Ελλάδα. Αισθανόμασταν περήφανοι για το ότι οι τράπεζες μας απέκτησαν παρουσία στην Ελλάδα αλλά κανένας μας δεν ρωτούσε το πώς ήταν δυνατό να εμφανίζουν τις δυσανάλογα υπέρογκες αποδόσεις που παρουσίαζαν. Κανένας μας δεν συνεισδητοποιούσε ότι οι υπέρογκες αποδόσεις ήταν απόρροια ενός διεφθαρμένου συστήματος που ευνοούσε την τοκογλυφία. Ακόμα χειρότερα, τα μερίσματα μειώθηκαν και άρχισαν να μετατρέπονται σε επανεπενδυόμενα! Το χρήμα στέρευε αλλά όλοι σφύριζαν αδιάφορα.. Η ατιμωρησία ήταν ένα σύγχρονο έθιμο που ακολούθησε ένα προηγούμενο που λεγόταν συγκάλυψη.
Στις μέρες της πλήρους παγκοσμιοποίησης, ένας Γερμανός παραγωγός του όποιου προϊόντος δούλευε με δανειστικό κεφάλαιο 5-7%, ένας Κύπριος με 8-10% και ένας Ελλαδίτης με 15-20%. Άν υπολογίσουμε ότι οι τρείς τους παρήγαγαν δυνητικά το ίδιο προϊόν μπορούμε να καταλάβουμε ποιός είχε την πιο υγιή επιχείρηση και ποιός ήταν έτοιμος για χρεοκοπία. Αυτά όμως ήταν ψιλά γράμματα για τις τράπεζες και ακαταλαβίστικα για τον απλό πολίτη που ζούσε για λίγο σε μια εικονική ευμάρεια..Ύστερα ήρθε ο λογαριασμός. Με ρυθμούς ντόμινο, η μια Ελληνική επιχείρηση έκλεινε μετά την άλλη. Το κόστος ήταν δυσβάσταχτο καθώς υπήρχαν οι υγιείς ανταγωνιστές σε πιο ευνομούμενες κοινωνίες όπου η τοκογλυφία ελέγχεται αυστηρά. Οι τράπεζες σείστηκαν συνθέμενλα αλλά είχαν έτοιμη τη λύση. Το λογαριασμό θα τον πλήρωνε ο ηλίθος λαός. Σε ένα διεφθαρμένο σύστημα όπου όλοι ήξεραν αλλά όλοι σιωπούσαν, ήταν το μόνο λογικό αποτέλεσμα.
Είχαν όμως ξεχάσει μια πολύ μικρή λεπτομέρεια. Ο ηλίθιος λαός δεν είχε πλέον χρήματα. Του τα είχαν πάρει τα τελευταία 12 χρόνια με τη φούσκα του χρηματιστηρίου και αργότερα με τη φούσκα των ακινήτων. Ο ηλίθιος λαός δημιούργησε ένα στρεβλό πελατειακό σύστημα και το συντηρούσε γιατί πίστευε ότι βολευόταν. Την ώρα του λογαριασμού αποφάσισαν, όπως συνηθίζεται σε τέτοιες περιπτώσεις, να ρίξουν τα φταίξιμο στις συγκυρίες αλλα όχι στη δική τους συμμετοχή αφού όλοι μαζί είχαν χτίσει τη στρέβλωση. Αυτός ο λαός συνέχισε να ρίχνει τις ευθύνες αλλού γιατί οι δικοί του ηγέτες είχαν πάντα δίκαιο. Σε μια κοντινή μας χώρα, για να απεμπολήσουν τις ευθύνες τους και να νείψουν τα χέρια τους, ψήφιζαν πλέον ηγέτες που ήξεραν να δίνουν ξύλο. Ήταν μια σχετικά νέα μορφή δημοκρατίας. Η δημοκρατία του ξυλοφορτώματος έναντι στη δημοκρατία της τηλεοπτικής χειραγώγισης που επικράτησε την τελευταία εικοσαετία.
ΣΗΜ. Για την ιστορία, στην αρχαιότητα όποιος απείχε απο τα κοινά ονομαζόταν "ιδιώτης". Στις μέρες μας ο ιδιώτης έγινε σύγχρονο συνώνυμο του idiot. Άν την επόμενη φορά που θα στέκεστε μπροστά στον καθρέφτη δείτε απέναντι σας άλλον ένα ιδιώτη, τότε είναι καιρός να συνειδητοποιήσετε ότι κι εσείς τα τελευταία χρόνια λειτουργείτε λανθασμένα.. Εναλλακτικά, μόλις σας έρθει η επόμενη ειδοποίηση για τις αυξήσεις του μετοχικού κεφαλαίου των τραπεζών που ξεκίνησαν, τρέξτε να συνεισφέρετε. Η δημοκρατία και το ήθος, σαν όροι, έχουν μια σχετικότητα. Προσαρμόζονται στα δεδομένα μας, όπως μας βολεύει καλύτερα..
