Παρασκευή 23 Μαΐου 2014

Διπλωματία και κάλπη


Ένα εξαιρετικό βιβλίο-τροφή για το πολιτικό μυαλό, για τον κάθε φέρελπι πολιτικό επιστήμονα, είναι η "Διπλωματία" του Χένρι Κίσινγκερ. Το βιβλίο αυτό είναι προαιρετικό διάβασμα μεν, για το φοιτητόκοσμο των Πολιτικών Επιστημών,  αλλά αποτελεί ένα ευαγγέλιο της διεθνούς πολιτικής σκηνής καθώς ξετυλίγει τη δράση των μεγάλων δυνάμεων και των κατα καιρούς δορυφόρων τους για πάνω απο τρείς αιώνες και περιγράφει συγκλονιστικά τη δημιουργία και τη διάλυση των πολιτικών και κοινωνικών ομάδων και των κρατών και τη σταδιακή αναδιαμόρφωση των ηπείρων. Όσο μεροληπτικό και άν το κρίνει ο αναγνώστης, εξαιτίας του συγκεκριμένου συγγραφέα, απο επιστημονικής πλευράς το συνολικό πλαίσιο ιδεών, αρχών και στρατηγικών που περιέχει παρέχει εξαιρετικές κατευθύνσεις στη διεύρυνση της πολιτικής σκέψης και στη χάραξη και διαμόρφωση της όποιας μελλοντικής στρατηγικής. 



Αυτές τις μέρες διαβάζω αυτό το βιβλίο για δεύτερη φορά και οφείλω να ομολογήσω ότι το βρίσκω ακόμα πιο συγκλονιστικό απο την πρώτη μου φορά, σαν πρωτοέτης φοιτητής της Πολιτικής Επιστήμης. Σαν "πιο ωριμός" και "πιο έτοιμος", αντιλαμβάνομαι πλέον τη λογική και τη φυσικότητα των δύο παγκόσμιων πολέμων και των συνεχών διενέξεων και συγκρούσεων. Χτίζοντας πολύπλοκες και ανίερες συμμαχίες φτάνεις στο αδιέξοδο να πρέπει να τηρήσεις μια ηθική ή άσκοπη και άστοχη σου υποχρέωση. Επίσης, συσσωρεύοντας ανικανότητα και οργή φτάνει κάποια στιγμή που το ποτήρι θα ξεχυλίσει. Έχοντας π.χ. η Γαλλία χρησιμοποιήσει την τεχνική του "διαίρει και βασίλευε" επι σειρά αιώνων βρέθηκε στη δεινή θέση να υποστεί ο,τι και η ίδια είχε προκαλέσει στο παρελθόν. Έχοντας η Γερμανία συγκεντρώσει τη δύναμη και την οργή για να "τιμωρήσει" τη Γαλλία δεν είχε κανένα λόγο να μην το κάνει. Η ιστορία διδάσκει κυρίως ότι έχει χιούμορ.

Στα πιο.. δικά μας, έχουμε ζήσει ιδιαίτερα κρίσιμες περιόδους, όπως το 1963 και το 1974.. Η σημερινή μας κατάντια δείχνει ότι δεν συνηθίζουμε να διδασκόμαστε απο τα παθήματα μας. Ούτε σαν κράτος, ούτε σαν έθνος.. Τί σημαίνει Κούβα της Μεσογείου; Γιατί ξεκίνησε ο όρος και γιατί συνεχίζεται ; Πόσες ομοιότητες έχουμε με την Κούβα και γιατί ποτέ δεν τις αναλύσαμε διαξοδικά ; Τί είναι ο ζωτικός χώρος ; Μπορεί να είναι κάτι το πολύ γενικό αλλά και το πολύ ειδικό και ιδιαίτερο.. Ζωτικός χώρος, ενδέχεται να είναι τα 12 ναυτικά μίλια για μια χώρα, μπορεί να είναι όλη η μεσογειακή λεκάνη για μια άλλη, μπορεί να είναι μόλις 100 μέτρα ακτογραμμής σε μιά χώρα όταν ούτε αυτά δεν μπορεί να προασπίσει. Για μια χώρα σαν την Τουρκία μπορεί να είναι η Ελλάδα, σε πρώτη φάση, και η Αυστρία ή η Ουγγαρία σε δεύτερη. Φτάνει να έχει τη στρατηγική, τη θέληση και την ικανότητα.. Γιατί δεν υπάρχει χώρα "Κύπρος" ; Όταν μια ισχυρή χώρα έχει στρατηγική ικανότητα  και στρατιωτική δυνατότητα, απλά δεν υπάρχεις..Επειδή είσαι μικρός ; Όχι.. Επειδή είσαι τόσο ανίκανος που διέλυσες εκ των έσω, ολομόναχος, την ύπαρξη σου..

Πόσο ευαίσθητη είναι η γεωπολιτική θέση μιάς χώρας; Απόλυτα. Κάθε στρατηγικό σημείο της υφηλίου έχει αξία για πολλά και συνήθως αντικρουόμενα συμφέροντα. Μέσα απο ένα τυχαίο γεγονός (π.χ. φυσικό αέριο) απο κλητήρας γίνεσαι βασικός παίχτης ή το αντίστροφο.. Η Ουκρανία είναι το πιό πρόσφατο παράδειγμα της εύπλαστης σκακιέρας όπως προ εικοσαετίας υπήρξε η Γιουγκοσλαβία, το Ιράκ και το Ιράν. Μια τυχαία σπίθα μπορεί να γκρεμίσει αιώνες ιστορίας και προόδου, άν δεν καταφέρεις να διαχειριστείς σοφά και συνετά μια "κακή" στιγμή.. Δείτε π.χ. την Αυστρία σήμερα και συγκρίνετε την σε σχέση με ένα αιώνα πριν.. Σας λέει κάτι σήμερα το κράτος της Πρωσίας ή η Καρχηδόνα ;

Είναι πλέον προφανές ότι αυτοί που διαχειρίζονται το ιδιαίτερο πολιτικό μας πρόβλημα, τις τελευταίες δεκαετίες, δεν έχουν πραγματική επίγνωση ή ικανότητα να διαχειριστούν την πολυπλοκότητα των διεθνών σχέσεων. Είναι πολύ πιο σημαντικό για ένα σημαντικό αριθμό εξ αυτών η αλλαγή χαλιών, πιάτων, κατοικιών και αυτοκινήτων απο το εθνικό μας πρόβλημα και τη στρατηγική της διαχείρισης του. Την ίδια όμως ώρα, ο βασικότερος αντίπαλος μας είναι μια χώρα με ιστορία στη διπλωματική (και μη) διαχείριση της ιστορίας. Κάτι που μέχρι σήμερα δεν έχει επισημάνει ή αναλύσει κανένας μας !

Ένα επιπρόσθετο πολύτιμο υπόβαθρο για κάθε λαό είναι η παιδεία. Όταν έχεις έμπειρους και ικανούς δασκάλους και όχι όταν έχεις στρατιές απο έμμισθους καιροσκόπους. Η πλειοψηφία τους, σε αυτό τον τόπο, είναι ξεκάθαρα καιροσκοπική. Γι αυτό τον πολύ απλό λόγο, μέχρι και σήμερα, όλες οι γενιές αυτού του τόπου, δεν έχουν πολιτική σκέψη, κριτική άποψη και ικανότητα επιλογής. Την προσεχή Κυριακή, για παράδειγμα, έχουμε την ευκαιρία να επιλέξουμε τους ικανότερους αντιπροσώπους μας για το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο και να χαράξουμε το δρόμο της αναγέννησης, καινοτομίας, της ικανότητας και της ανόρθωσης της Ευρωζώνης και της Ευρωπαϊκής οικογένειας . Θα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για μένα περισσότερο το κατα πόσο θα καταφέρουμε να στείλουμε τους ικανότερους των υποψηφίων ή κατα πόσο θα επιλέξουμε τους πιο αντιπροσωπευτικούς πρωταγωνιστές της εσωτερικής μας διαφθοράς και ανικανότητας.. Η μακρόχρονη εμπειρία μου απο τη μιά, με αναγκάζει να βλέπω την ωμή πραγματικότητα. Η ρομαντική μου αισιοδοξία, απο την άλλη, μου λέει να συνεχίζω να ελπίζω..