Κυριακή 20 Ιουλίου 2014

Τα ξερά, τα χλωρά και το οικονομικό έγκλημα

Ζούμε σε μιά χώρα που έχει χρεοκοπήσει. Ελπίζω αυτό να μην αμφισβητηθεί απο κανένα.

Η χρεοκοπία, μιάς επιχείρησης ή ενός κράτους, έχει να κάνει με την συνετή διαχείριση ή την απουσία της. Έχει να κάνει με το πόσα αποταμιεύουμε (στις καλές εποχές) για τις δύσκολες ώρες. Καθημερινά, έρχεται στη δημοσιότητα άλλο ένα σκάνδαλο. Καθημερινά, αρχίσαμε να μαθαίνουμε για το φαγοπότι που στήθηκε σε βάρος μας απο όλους αυτούς που μπορούσαν να κλέψουν ανενόχλητοι.. Αυτό το βρίσκω εξαιρετικά ευχάριστο. Είναι σημάδι ότι δεν καλύπτουμε πλέον την ανομία και την ασυδοσία, όσο το κάναμε παλιότερα. Ίσως έχουμε φτάσει σε ένα σημειο όπου δεν πάει άλλο. Ίσως πάλι, οι θεσμοί να αποφάσισαν να κάνουν τη δουλειά τους..

Είναι πλέον η ύστατη στιγμή να εντοπίσουμε και να εκθέσουμε όλους εκείνους τους αλήτες που λεηλάτησαν το μέλλον μας. Είναι οι άνθρωποι της διπλανής μας πόρτας. Όλοι αυτοί που στις περιόδους των παχέων αγελάδων μετέφεραν στους προσωπικούς τους λογαριασμούς το κάθε πλεόνασμα. Είναι όλοι αυτοί που στις μέρες των ισχνών αγελάδων εξακολουθούσαν και εξακολουθούν να γεμίζουν τους προσωπικούς τους λογαριασμούς απο δανεικά που αρπάζουν με εγγύηση το μέλλον των παιδιών μας. Όλοι αυτοί που έπαιρναν αυξήσεις, επιδόματα, αυτοκίνητα και οδηγούς απο δανεικά που έκαναν στο όνομά μας. Όλοι αυτοί που βάφτισαν ως "κεκτημένα" τους, χρήματα που δεν υπήρχαν, επειδή μπορούσαν να αλλοιώσουν τα οικονομικά δεδομένα. Όλοι αυτοί είναι συνεργοί σε ένα εξαιρετικά καλοσχεδιασμένο οικονομικό έγκλημα. Φανήκαμε άτυχοι, επειδή στήθηκε στις πλάτες μας.

Για τέσσερις περίπου δεκαετίες μεγάλωσα σε ένα κόσμο αγγελικά πλασμένο. Όλοι ήταν τόσο έντιμοι και τόσο αξιότιμοι που το "ομολογούσαν" αναμεταξύ τους. Κάθε φορά όμως που άνοιγα τα δεδομένα των εισηγμένων στο χρηματιστήριο εταιριών και κάθε φορά που μελετούσα τα στοιχεία του Γενικού Ελεγκτή είχα την απορία πώς και δεν έχουμε χρεοκοπήσει ακόμα.. Πέρσι το Μάρτη, ο αγγελικά πλασμένος κόσμος μας κατέρρευσε. Δεν μπορούσε να παίρνει άλλα δανεικά για να μας παρουσιάζει "υγιή" οικονομικά δεδομένα.

Το πρόβλημα μας δεν ήταν η μιά ή οι δύο τράπεζες. Το πρόβλημα μας ήταν ότι το μοντέλο αυτό το ακολουθούσαν επι δύο δεκαετίες τόσο οι τράπεζες, όσο και η πλειοψηφία των δημοσίων επιχειρήσεων, τα ανηρτημένα οικονομικά δεδομένα των οποίων το ομολογούσαν περίτρανα για πάρα πολλά χρόνια. Το πρόβλημα μας είναι ακόμα βαθύτερο άν αναλογιστούμε ότι το ίδιο μοντέλο το υιοθέτησε όλος ο κρατικός τομέας, πριν απο τον ιδιωτικό. Για πάρα πολλά χρόνια επαιρνε χρήματα για μισθούς και αυξήσεις απο δανεικά και αγύριστα.. Απόδειξη, το ότι την ώρα της λυπητερής δεν ήταν άδεια τα ταμεία των τραπεζών ή των επιχειρήσεων μας . Ήταν άδεια τα ταμεία του κράτους, επειδή είχαν σηκώσει όλα όσα μπορούσαν να σηκώσουν. Είναι εντυπωσιακό το ότι οι στρατιές των καλοπληρωμένων μας "θεσμών" δεν έβλεπαν και δεν αντιλαμβάνονταν τί γινόταν.. Σαν να μην ήταν η δουλειά τους να παρατηρούν, να ελέγχουν και να προλαμβάνουν !

Το οικονομικό έγκλημα είναι μια ιδιαίτερη και εξειδικευμένη απάτη. Μπορεί να συγκαλυφθεί για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Τρία απο τα πιο μεγάλα οικονομικά εγκλήματα, σε οικονομικό μέγεθος, ήταν :

- Η υπόθεση της τράπεζας Barings
Ένας διαπραγματευτής της κατάφερε, στην απουσία κάθε ελέγχου, να προκαλέσει την χρεοκοπία της, δημιουργώντας τρύπα 1,5 δις δολάρια.
Ήταν η πρώτη μεγάλη απάτη και σαν άλλοθι μπορεί να χρησιμοποιηθεί η απουσία εποπτείας, στην ανατολή της αγοράς των παραγώγων.

- Η υπόθεση της τράπεζας Société Générale
Ένας διαπραγματευτής της κατάφερε, στην απουσία κάθε ελέγχου, να προκαλέσει την χρεοκοπία της, δημιουργώντας τρύπα 5 δις ευρώ.
Η υπόθεση αυτή συνεχίζει να τρέχει και να προκαλεί ερωτηματικά καθώς ήταν πρακτικά αδύνατο να δρά ανεξέλεγκτα ένα και μόνο άτομο τη στιγμή που έδινε λόγο σε αρκετά ανώτερα κλιμάκια. Προσωπικά, πιστεύω ότι η υπόθεση αυτή δεν ξεκαθαρίζει απο τη μιά εξαιτίας της αδυναμίας των εποπτικών αρχών να καταλάβουν στο έπακρο τις δομές απάτης που στήθηκαν και απο την άλλη, στα επώνυμα άτομα που γνώριζαν και δεν μιλούσαν, όσο τα μπόνους έρεαν στους λογαριασμούς τους..

- Η υπόθεση Madoff
Ο ιδιοκτήτης της κατάφερε, στην απουσία κάθε στοιχειώδους ελέγχου των εποπτικών αρχών των ΗΠΑ, να κλέψει 65 δις ευρώ απο τη διεθνή οικονομική κοινότητα. Αξιοσημείωτο το ότι η κομπίνα στήθηκε στο έδαφος των ΗΠΑ, μιας προηγμένης αγοράς, απο ένα ιδιαίτερα επώνυμο άτομο που ήξερε τις τρύπες του συστήματος και ενώ υπήρχαν τα σημάδια της κομπίνας επι δέκα περίπου χρόνια, κανένας εποπτικός θεσμός δεν ήθελε να του ασκήσει έλεγχο !

Το τέταρτο και πιο πρόσφατο ήταν η δική μας χρεοκοπία. Όπως και στις πιο πάνω περιπτώσεις, κανένας δεν ήξερε, κανένας δεν έβλεπε, κανένας δεν υποπτεύθηκε ! Όλοι όσοι πληρώναμε για να ελέγχουν, δεν μπορούσαν ή δεν ήθελαν να κάνουν τη δουλειά τους ! Στο διάστημα αυτό, οι μισθοί , οι αυξήσεις και τα "κεκτημένα" συνέχιζαν να γεμίζουν το λογαριασμό τους !

Τώρα πιά, που ανακαλύψαμε ότι η εντιμότητα και η αξιοτιμία δεν μένουν πιά εδώ, είναι η πιό τέλεια στιγμή να αποδεχτούμε τις ευθύνες μας και να αλλάξουμε πορεία πλεύσης. Είτε αποδεχτούμε την κάθε ευθύνη μας είτε όχι, τα δεδομένα είναι ξεκάθαρα και ο λογαριασμός μοιράζεται σε όλους. Σε αυτούς που τα φάγανε και σε αυτούς που τους ανεχόμαστε όταν τα τρώγανε.. Επειδή, μαζί με τα ξερά καίγονται και τα χλωρά, ήρθε η ώρα, όλοι μας, να πληρώσουμε το λογαριασμό..